Món quà không mong đợi

Màn duyệt binh hoành tráng theo đúng thông lệ trên Đại lộ Champs-Elysees nổi danh hoài tưởng ngày phá ngục Bastille, đánh dấu sự khởi đầu của cuộc cách mệnh 1789 như vẫn giữ nguyên những hình ảnh về một nước Pháp cường quốc của Châu Âu và thế giới. Những màn biểu diễn ấn tượng trong ngày Quốc khánh chưa thể khiến người dân Pháp lãng quên về một nền kinh tế đang xuống dốc. Ở giác độ khe khắt nhất, giang san hình lục lăng đã và vẫn có vị thế đặc biệt trên bản đồ chính trị, kinh tế toàn cầu. Không chỉ từ cuộc cách mệnh dân chủ đưa nhân loại vào một giai đoạn mới cách đây 224 năm, Paris luôn có những đóng góp to lớn với vai trò một cột trụ vững chắc của Châu Âu trong nhiều thập kỷ qua. Bài diễn văn của Tổng thống Francois Hollande trong lễ mừng Quốc khánh lần thứ 224 đã nhắc đến cuộc chiến tại giang san Mali xa xôi nhằm tiễu trừ các phần tử khủng bố có liên tưởng với Al-Qaeda như một chiến tích lớn nhất của quân đội Pháp trong năm qua. Kiên cố không có quan điểm nào phản bác lại niềm kiêu hãnh ấy của nước Pháp. Tuy nhiên, những nhận định đầy lạc quan của ông chủ Điện Elysee về ngày mai của nền kinh tế giang san có nhẽ chưa thể khiến người dân Pháp khuây khoả lo âu về những gì đang diễn ra hằng ngày. Ngay trước thềm lễ kỷ niệm Quốc khánh, Fitch đã "tặng" nước Pháp món quà không chờ mong khi quyết định hạ bậc tín nhiệm của nước này từ mức AAA xuống còn AA+. Nợ công càng ngày càng cao, triển vọng tăng trưởng mù mịt và thất nghiệp tăng nhanh là những căn do khiến cơ quan đánh giá tín dụng nức danh Fitch nối gót Standard & Poor's và Moody's phân trần sự thất vọng với nền kinh tế lớn thứ hai Châu Âu. Không tỏ ra có chút đồng tình nào với tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính Pháp Pierre Moscovici rằng tăng trưởng kinh tế nước này sẽ đạt mức 0,1% trong năm 2013 và 1,2% trong năm 2014, Fitch có nhận định hoàn toàn trái ngược. Hãng này cho rằng, quê hương của Hoàng đế Napoleon lẫy lừng không có "cơ hội" để thắng lợi đà suy giảm của quý thứ hai liên tiếp trong chu kỳ suy thoái lần ba. Nhiều khả năng Pháp tiếp chuyện nhận điểm âm đến 0,3% trong năm nay và phải gắng lắm mới có thể đạt mức 0,6% trong năm 2014. Hầu như chơi một tuần nào mà không có một nhà máy phải đóng cửa, tiêu dùng giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi chỉ số này ra đời năm 1972 đã phản chiếu rõ ràng thực trạng kinh tế Pháp. Người dân phải thắt chặt hầu bao khi cuộc sống khó khăn và ăn xài đắt đỏ trong khi hoạt động sản xuất hết sức yếu ớt đã vặn ngược cót của chiếc mô tơ kéo nền kinh tế đất nước hình lục lăng khỏi vũng lầy. Người dân thiếu niềm tin và tăng trưởng thiếu động lực. Các định chế tài chính quốc tế đều tỏ ra quan ngại trước cam kết của Paris sẽ bằng mọi giá đưa thâm hụt ngân sách xuống mức dưới 3% vào năm 2015, sau khi đã được gia hạn thêm 2 năm. Cái khó của chính quyền Tổng thống F.Hollande là nước Pháp hiện có ăn tiêu công chiếm tới 57% GDP và nợ công được dự báo có thể lên 96% GDP vào năm 2014. Bất kỳ động thái nào để giảm gánh nặng tài chính này đều sẽ động chạm đến các chính sách lương lậu, cắt giảm nhân công, an sinh xã hội hay tái cơ cấu một số lĩnh vực. Mà trong hoàn cảnh người dân đã “khó thở” với áp lực của nền kinh tế tụt dốc, tỷ lệ thất nghiệp đã lên đến ngưỡng kỷ lục 10,9% trong tháng 5 vừa qua, mức cao nhất trong vòng 15 năm thì mọi sự thay đổi cũng đồng nghĩa với việc gây ra những hậu quả tầng lớp nặng nề. Tuy nhiên, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng, dù đau đớn, nước Pháp vẫn phải làm một cuộc cách mệnh nữa nếu không muốn bị tụt lại phía sau. Mức lương cao, gánh nặng thuế khóa lớn khiến sức cạnh tranh của doanh nghiệp Pháp yếu hơn rất nhiều so với nhiều quốc gia Châu Âu. Những khuyến nghị về việc cần tự do hóa nền kinh tế, giảm uổng cần lao để thúc đẩy tăng trưởng và việc làm, canh tân lương hưu, giảm tiền đóng góp tầng lớp của người lao động... Từng được Ủy ban Châu Âu gửi tới Điện Elysee trong bản đề nghị dài 9 trang, gấp đôi so với năm ngoái. Xem ra, ngay cả Châu Âu cũng đã khôn xiết nóng ruột trước sự thụt lùi của cột trụ thứ hai. Duy chỉ có Tổng thống F.Hollande vẫn tràn đầy tin cẩn khi khẳng định nước Pháp sẽ chứng kiến sự hồi phục vào nửa sau nhiệm kỳ của ông. Thế nhưng, tăng trưởng không thể chỉ dựa vào những cam kết bằng lời. Những con số cụ thể sẽ là câu trả lời thuyết phục nhất mà vị tổng thống đang bị mất tín nhiệm nghiêm trọng và một nội các có tới 8 thành viên là triệu phú của Pháp sẽ phải thực hiện nếu không muốn bị trả giá thêm nữa bằng chính sinh mệnh chính trị của mình.